استاد بولت چیست؟
پیچ بولت یک نوع اتصال دهنده تخصصی است که بیشتر در بستن فلنج ها و انواع قطعات فلزی کاربرد دارد. فلنج خود نوعی اتصال دهنده لوله، شیرآلات و دستگاه‌ها به یکدیگر است؛ شکل آن به صورت ابزاری شبیه دیسک بوده که با کمک پیچ و مهره و البته پیچ استد بولت، دو قطعه را به همدیگر متصل می‌کند. معمولا متخصصان در اتصال فلنج ها از استاد بولت به جای پیچ شش گوش استفاده می‌کنند و علت آن نیز اتصال راحت‌تر است.
نحوه ساخت پیچ استد بولت
این قطعه توسط کوره قوس الکتریکی، چندین بار ریخته‌گری شده و پس از انجام عملیات حرارتی به صورت میلگرد براق در می آید. ابزار مذکور با توجه به نوع کاربری خود و همچنین منطقه مورد استفاده با آبکاری‌های مختلف همچون گالوانیزه، کارباید و داکرومات عرضه می‌شود.
این میلگردها در شرکت های ساخت پیچ و مهره به استاد بولت تبدیل می‌شوند که به عنوان اتصالات صنعتی حساس در صنایعی که از مواد اولیه قابل اشتعال و پرهزینه استفاده می‌کنند؛ مورد استقبال قرار می‌گیرند.
استاندارد استاد بولت
همانطور که در جدول استاندارد استاد بولت آمده است؛ طول این ابزار از ابتدا و اولین دنده تا انتهای آخرین دنده اندازه‌گیری می‌شود و با توجه به متریال استاد بولت طبق استانداردهای مختلف ASME محاسبه می‌گردد.
به طور مثال، طول این پیچ در استاندارد b16 استاد بولت با طول سفت رزوه شده بین دو سطح مقطع آن برابر است. همچنین مهره‌هایی که در اتصال استاد بولت‌ها به کار می‌روند، مطابق با استاندارد A195 بوده و در مقایسه با مهره‌های متریک، سنگین‌تر و ضخیم‌تر هستند. در ادامه مشخصات انواع پیچ استاد بولت توضیح داده شده است.
استاد بولت b7
گرید b7 بر خلاف استاد بولت b8 که زیر شاخه‌های مختلفی دارد؛ دارای دو زیر شاخه است. استاندارد استاد بولت b7m که پر مصرف ترین مدل آن است؛ عموما در دماهای متوسط و بالای کاری مورد مصرف قرار می‌گیرد و به عنوان فولاد حرارت دیده یا سخت کاری شده بر پایه حدود یک درصد کروم و مقدار اندکی مولیبدن است.
قطر گرید استادبولت b7 معمولا 110 تا 130 میلیمتر است. استاد بولت b7m همچنین به علت کاربرد فراوانی که در اتصالات لوله های نفتی دارد به مهره‌های شرکت نفتی نیز مشهور است و در فلنج های صنعتی و داکت ها در دمای بالا استفاده می‌شود. البته این ابزار در انواع شیرآلات و تجهیزات حفر چاه هم کاربرد دارد.
استاد بولت b8
جنس استاد بولت b8 از استیل 304 است و تولید آن با دنده‌های اینچی یا متریک صورت می‌گیرد. استاد بولت b8m بخاطر داشتن 8-11 درصد کروم در درون خود، نسبت به خوردگی و رطوبت مقاوم بوده و عموما در اتصالات لوله‌ها، فلنج ، صنایع کشتی سازی و خطوط انتقال آب کاربرد دارد. این گرید از مقاومت حرارتی بالایی برای کار در فضاهای با دمایی بین 200 تا 575 درجه سانتی گراد برخوردار است.
پیچ استدبولت b16
عموما مورد استفاده استاد بولت b16 در صنایعی مانند نفت و گاز است که به دمای بالا نیاز دارند. این قطعه معمولا به صورت اینچی و متریک، تولید و به بازار عرضه می‌شود.
دو گرید B16 و B7 شباهت‌ها و تفاوت‌های زیادی با همدیگر دارند. برای مثال هر دو از آلیاژ فولاد با کربن متوسط ساخته شدند و روی هر دو عملیات سختکاری حرارتی در چندین مرحله صورت گرفته است.
همچنین مواد سازنده هر دو گرید نیز شباهت‌های زیادی به همدیگر دارند و تفاوت آن‌ها در منگنز کمتر B16 و برخورداری آن از مقدار اندکی وانادیوم و آلومینیوم است. به علاوه سختی، تنسایل، بار گواه و تنش تسلیم تا دمای کاری 450 درجه سانتی گراد در هر دو گرید مذکور مساوی است.
کاربردهای پیچ استاد بولت
رول بولت که در اصل مفتول رزوه شده است در جنس‌ها، سایز و قطرهای مختلف عرضه می‌شود و بیشتر در صنایع سنگین همچون نفت، گاز و پتروشیمی و به طور کلی هر جا که نیاز به لوله‌کشی داشته باشد؛ استفاده می‌شود.
گام و رزوه استاندارد استاد بولت ها
رزوه‌های بزرگ استاد بولت، UNC یا UNRC نامیده می‌شوند که از جمله پرکاربردترین‌ها هستند. معمولا از این مدل در مواد نرم‌تری که مقاومت کمتری دارند؛ همچون آهن، مس یا فولاد ضعیف و حتی آلیاژهای مانند آلومینیوم استفاده می‌شود.
از ویژگی‌های مثبت این رزوه، قدرت تحمل بالای آن است که موجب می‌شود تا سرعت مونتاژ افزایش یابد. دنده‌های ریز UNF و UNRF نیز در مکان‌هایی که به استحکام کششی بالاتر نیاز است؛ استفاده بیشتری دارند.
قیمت استاد بولت در بازار
با توجه به اهمیت پیچ و مهره استاد بولت در صنایع مختلف از ساخت مخازن پرفشار تا پل سازی و شیرآلات و همچنین پیشرفت این صنایع در کنار افزایش میزان تولید و نیاز داخلی، آمار خرید پیچ بولت نیز در کشور رو به افزایش است.
بالا بودن قیمت استاد بولت استیل در بازارهای جهانی و دشواری واردات در کنار تلاش برای خوداتکایی در این زمینه، شرکت‌های سازنده استاد بولت را بر آن داشته است تا با بکارگیری به روزترین و پیشرفته‌ترین فناوری‌های روز دنیا در کشور در کنار بهترین مواد اولیه، محصولی ارزشمند به هموطنان خود عرضه کنند.
انواع سایز استاد بولت
قطر و طول این پیچ بستگی به نوع و کلاس فشار فلنج دارد. معمولا طول پیچ را پس از اتصال از طریق دو مهره محاسبه می‌کنند؛ به نحوی که باید حدود یک سوم قطر آن در دو طرف و قسمت بیرونی قطعه باقی بماند.
تعداد پیچ‌های لازم جهت هر اتصال فلنج نیز به تعداد سوراخ‌های موجود در آن بستگی دارد. همچنین وزن استاد بولت نیز با توجه به گرید آن متفاوت است. باید توجه داشته باشید که اتصال دهنده به درستی روی مهره‌ها مونتاژ شود؛ در غیر این صورت، راندمان کاری پیچ به شدت پایین می‌آید.
